wtorek

Cele relacji inwestorskich

Cele relacji inwestorskich 


Prezentowane wcześniej definicje, zwłaszcza te uznane za rozszerzone, należy potraktować jako wprowadzenie do istotnego zagadnienia celu relacji inwestorskich. W ujęciu minimalnym celem IR jest wypełnianie przez firmę obowiązków informacyjnych wymaganych przepisami prawa, co pozwala jej utrzymać status spółki publicznej (zob. definicja podstawowa), natomiast zdecydowanie bardziej interesujące perspektywy dotyczące celów daje wariant relacji inwestorskich zdefiniowany tu w ujęciu rozwiniętym.   Warto wyjaśnić, iż same relacje inwestorskie nie wystarczą do realizacji wskazanych celów, mogą natomiast znacznie ułatwiać ich osiągnięcie. Służby IR nie doprowadzą samodzielnie do wzrostu wartości spółki, nie zdobędą zaufania inwestorów ani też nie utrzymają statusu spółki publicznej, mogą się jednak przyczynić do realizacji tych celów. Fundamentem sukcesu spółki pozostaje rentowna działalność gospodarcza, prowadzona zgodnie z przepisami prawa. W ten właśnie sposób należy rozumieć „cele IR” i „realizację celów IR”.
W praktyce gospodarczej sformułowana przez dany podmiot definicja (wizja) może ujmować charakter relacji inwestorskich oraz funkcję celu. Podmiot gospodarczy w praktyce samodzielnie kształtuje własne relacje inwestorskie, nadając IR pożądane cechy w zależności od swojej misji, przyjętej strategii i kierunków rozwoju. Jeżeli firma uzna, że relacje inwestorskie powinny mieć charakter planowy, systematyczny, a przy tym marketingowy, to taki kształt nada im w praktyce i zaprezentuje je własnym służbom IR, inwestorom oraz pozostałej części społeczności finansowej. Podmiot może też swobodnie określać zakres fakultatywnych informacji finansowo-ekonomicznych przekazywanych rynkowi oraz to, w jakim stopniu będzie uwzględniał uwagi płynące z rynku, w szczególności od obecnych i potencjalnych inwestorów. Podmiot gospodarczy może również samodzielnie określać cel relacji inwestorskich. Cel taki może mieć charakter finansowy, np. wzrost wartości spółki, rzetelna wycena akcji, zapewnienie dostępu do kapitału, obniżenie kosztu kapitału itp. Szeroki zestaw celów finansowych został zaprezentowany na przykładzie tzw. definicji rozszerzonych. Aby uzupełnić teoretyczny obraz celów IR uzyskany dzięki definicjom i aby zilustrować podejście stosowane w praktyce gospodarczej, można zaprezentować przykłady określeń IR ze wskazaniem celów sformułowanych przez spółki giełdowe.
– Głównymi celami relacji inwestorskich są: informowanie o działalności i wynikach spółki, budowanie wiarygodności i wpływanie na odpowiednią wycenę spółki[26].   – Głównym zadaniem relacji inwestorskich jest ustanowienie otwartej platformy komunikacyjnej z inwestorami i udziałowcami w celu zagwarantowania możliwie jak najłatwiejszego dostępu do informacji przy przestrzeganiu zasady transparentności[27].   – Najważniejszym celem relacji inwestorskich jest zapewnienie sprawnej i precyzyjnej komunikacji pomiędzy spółką a uczestnikami rynku kapitałowego uwzględniającej ich specyficzne potrzeby[28].   – Głównym celem komunikacji z inwestorami i analitykami jest utrzymanie ich zainteresowania akcjami banku oraz potwierdzenie, że spółka działa w sposób przejrzysty, jest wiarygodna, a także przestrzega praw inwestorów mniejszościowych, którzy decydują o płynności na giełdzie[29].   – Głównymi celami relacji inwestorskich są: informowanie o działalności spółki, budowanie wiarygodności, obniżenie kosztu kapitału, uzyskanie odpowiedniej wyceny spółki i pozyskanie kapitału przez giełdę[30].   – Działania, które podejmuje bank w kontaktach z inwestorami, mają przede wszystkim na celu umożliwienie rynkowi przeprowadzenia rzetelnej oceny sytuacji finansowej banku, jego pozycji rynkowej oraz skuteczności przyjętego modelu biznesowego, z uwzględnieniem kondycji finansowej sektora bankowego oraz sytuacji makroekonomicznej w gospodarce krajowej i na rynkach międzynarodowych[31].   – Relacje inwestorskie służą pielęgnowaniu stosunków z rynkiem kapitałowym, aby wesprzeć realizację celu, jakim jest optymalne finansowanie spółki przez obniżenie kosztu kapitału własnego i obcego[32].   – Celem relacji inwestorskich jest informowanie inwestorów w transparentny sposób oraz dostępność dla inwestorów [33].   – Celem relacji inwestorskich jest pomoc rynkowi w zrozumieniu naszych wyników[34].   Przegląd definicji IR oraz przykłady celów IR określonych przez spółki giełdowe uwidoczniły całą gamę możliwych celów, jakie przyświecają relacjom inwestorskim. Dlatego też zaproponowano dwie koncepcje ich uporządkowania. Jedna z nich to ujęcie autorskie, określone jako „harmonia i hierarchia celów IR”, druga zaś eksponuje głównie hierarchię celów.   Przy porządkowaniu celów IR należy wyróżnić ich trzy główne obszary (rysunek 1.4):  • prawny,
• finansowo-ekonomiczny,   • komunikacyjny.   Z uwagi na współzależność tych obszarów użyto terminu „harmonia”. Niewątpliwie relacje inwestorskie służą realizacji kilku celów jednocześnie. Utrzymanie statusu spółki publicznej przez wypełnianie obowiązków informacyjnych (cel prawny), przekazywanie informacji (cel komunikacyjny) oraz wzrost wartości spółki (cel finansowy) stanowią spójną harmonijną całość – wiązkę celów. Innym przykładem współzależności celów z różnych obszarów może być zdobycie zaufania inwestorów, a w efekcie dostęp do zdywersyfikowanych i tańszych źródeł kapitału.   Na rysunku 1.4. zaproponowano pogrupowanie celów IR. Podkreślić jednak należy, że nie jest to zamknięty, niezmienny zbiór, ponieważ cele ewoluują oraz modyfikowana jest ich hierarchia ważności. Cele relacji inwestorskich mają też swoją hierarchię. Wspomniana wiązka celów:   • prawnych (utrzymanie statusu spółki publicznej),  • finansowo-ekonomicznych (wzrost wartości spółki),  • komunikacyjnych (przekaz informacji),  jest przykładem nie tylko harmonii celów IR, ale także wiązki celów głównych. Można traktować je jako cele równoważne lub próbować uporządkować je ze względu na znaczenie. W przypadku minimalnego ujęcia relacji inwestorskich, kiedy celem jest tylko wypełnianie podstawowych obowiązków informacyjnych, a zakres przekazywania informacji służy jedynie utrzymaniu statusu spółki publicznej, priorytet należy nadać tylko celowi prawnemu (definicja IR w ujęciu minimalnym). Traci on jednak na znaczeniu w przypadku zaawansowanych relacji inwestorskich, które mogą mieć ambitne funkcje finansowo-ekonomiczne i komunikacyjne, a realizacja celu prawnego jest zaledwie wstępem do osiągnięcia innych rezultatów (definicja IR w ujęciu rozwiniętym). Powszechnie przyjmuje się, iż celem finalnym relacji inwestorskich jest wzrost wartości spółki. Nie można jednak umniejszać celu, jakim jest możliwie szerokie rozpowszechnienie informacji ułatwiające rzetelną wycenę akcji, a w konsekwencji spółki. Ma to przecież istotne znaczenie dla pozyskania i utrzymania zaufania inwestorów.   Hierarchię celów można wyznaczyć w każdym z tych obszarów, wyróżniając cele główne oraz cele o mniejszym znaczeniu. W obszarze celów prawnych celem głównym jest utrzymanie statusu spółki giełdowej przez wypełnienie obowiązków prawnych dotyczących udostępniania informacji, a celem o mniejszym znaczeniu jest unikanie kar za niedopełnienie obowiązków informacyjnych. Podobną hierarchię można zaproponować w przypadku celów z obszarów komunikacyjnego oraz finansowo-ekonomicznego. Za główne cele IR w obszarze finansowo-ekonomicznym mogą być uznane: wzrost wartości spółki, rzetelna wycena spółki, dostęp do źródeł kapitału (inwestorów), redukcja kosztu pozyskiwanego kapitału. Inne cele, np. obrona przed wrogim przejęciem lub wspieranie własnych procesów fuzji i przejęć, mogą okresowo być mniej ważne. Z kolei w obszarze komunikacji za cele główne można uznać przekazywanie informacji, pozyskanie zaufania inwestorów, zebranie reakcji zwrotnych od inwestorów bądź zdobycie ich lojalności. Celem mniejszej rangi będzie dotarcie do pośrednich odbiorców relacji inwestorskich, jakimi są interesariusze społeczni.   Powyższa hierarchia celów jest jedynie propozycją. Należy podkreślić, iż ustalanie precyzyjnej hierarchii celów jest tematem niezwykle dyskusyjnym.
Opisana koncepcja autorska nazwana tu „hierarchią i harmonią celów IR” pozostawia duży margines elastyczności w zakresie wyznaczania celów IR i swobodę ich interpretacji. Koncepcja ta jest modyfikacją prostszego ujęcia celów IR (rysunek 1.5), w którym hierarchia celów jest bardziej jednoznaczna. Celem głównym jest w niej wzrost wartości spółki (cel finansowo-ekonomiczny), a cel pośredni stanowi nawiązanie komunikacji z inwestorami i społecznością finansową (cel komunikacyjny). Z kolei utrzymanie statusu spółki publicznej przez wypełnianie obowiązków informacyjnych (cel prawny) jest zaledwie podstawą osiągnięcia celu pośredniego i w konsekwencji głównego. W ujęciu tym wszystkie cele o charakterze finansowo-ekonomicznym, takie jak dostęp do kapitału, obniżenie jego kosztu czy rzetelna wycena akcji, służą osiągnięciu głównego celu finansowo-ekonomicznego, jakim jest wzrost wartości spółki. Cele z obszaru komunikacji, takie jak zdobycie zaufania inwestorów, wykorzystanie pochodzących od nich informacji zwrotnych czy też kreowanie wizerunku, również składają się na realizację celu głównego – wzrostu wartości spółki. Podobnie pozycjonowany jest cel prawny. Wprowadzenie spółki do obrotu publicznego i utrzymanie statusu spółki publicznej również bowiem przyczyniają się do wzrostu wartości firmy.

Kiedy jednak uwzględni się złożoność IR, niezależnie od koncepcji uporządkowania ich celów, można zauważyć, iż hierarchia celów IR może zmieniać się w zależności od okoliczności. Przy próbie wrogiego przejęcia spółki relacjom inwestorskim należy wyznaczyć zadanie związane z tym wydarzeniem i nadać mu odpowiednią rangę. Podobnie w przypadku sytuacji kryzysowych na rynku finansowym. Okoliczności skłaniające do okresowego przewartościowania celów IR są oczywiście zróżnicowane.   Należy ponadto zwrócić uwagę na pewien coraz ważniejszy aspekt celów IR. O ile cele prawne i finansowo-ekonomiczne można uznać za konkretne, o tyle cele komunikacyjne łatwo zlekceważyć. Jest to z pewnością błędne podejście. Ostatni kryzys finansowy pokazał, że każdy podmiot może zbankrutować i nie istnieją „podmioty zbyt duże, aby upaść”. Obserwuje się, że o przewadze konkurencyjnej firm decydują w większym stopniu niż dotychczas tzw. miękkie aspekty, takie jak zaufanie i lojalność inwestorów, etyka biznesu, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie wiedzą.   Na zakończenie opisu celów relacji inwestorskich można dodać, iż mają one charakter nie tylko tematyczny – finansowo-ekonomiczny, prawny czy komunikacyjny. Cele te, niezależnie od ich treści, można rozpatrywać w ujęciu strategicznym i operacyjnym z uwzględnieniem horyzontu czasowego.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.