Cele relacji inwestorskich
Prezentowane wcześniej definicje,
zwłaszcza te uznane za rozszerzone, należy potraktować jako wprowadzenie do
istotnego zagadnienia celu relacji inwestorskich. W ujęciu minimalnym
celem IR jest wypełnianie przez firmę obowiązków informacyjnych wymaganych
przepisami prawa, co pozwala jej utrzymać status spółki publicznej (zob.
definicja podstawowa), natomiast zdecydowanie bardziej interesujące perspektywy
dotyczące celów daje wariant relacji inwestorskich zdefiniowany tu w ujęciu
rozwiniętym. Warto wyjaśnić, iż same
relacje inwestorskie nie wystarczą do realizacji wskazanych celów, mogą
natomiast znacznie ułatwiać ich osiągnięcie. Służby IR nie doprowadzą
samodzielnie do wzrostu wartości spółki, nie zdobędą zaufania inwestorów ani
też nie utrzymają statusu spółki publicznej, mogą się jednak przyczynić do
realizacji tych celów. Fundamentem sukcesu spółki pozostaje rentowna
działalność gospodarcza, prowadzona zgodnie z przepisami prawa. W ten
właśnie sposób należy rozumieć „cele IR” i „realizację celów IR”.
W praktyce gospodarczej sformułowana przez dany podmiot
definicja (wizja) może ujmować charakter relacji inwestorskich oraz funkcję
celu. Podmiot gospodarczy w praktyce samodzielnie kształtuje własne
relacje inwestorskie, nadając IR pożądane cechy w zależności od swojej
misji, przyjętej strategii i kierunków rozwoju. Jeżeli firma uzna, że
relacje inwestorskie powinny mieć charakter planowy, systematyczny, a przy
tym marketingowy, to taki kształt nada im w praktyce i zaprezentuje
je własnym służbom IR, inwestorom oraz pozostałej części społeczności
finansowej. Podmiot może też swobodnie określać zakres fakultatywnych
informacji finansowo-ekonomicznych przekazywanych rynkowi oraz to, w jakim
stopniu będzie uwzględniał uwagi płynące z rynku, w szczególności od
obecnych i potencjalnych inwestorów. Podmiot gospodarczy może również
samodzielnie określać cel relacji inwestorskich. Cel taki może mieć charakter
finansowy, np. wzrost wartości spółki, rzetelna wycena akcji, zapewnienie
dostępu do kapitału, obniżenie kosztu kapitału itp. Szeroki zestaw celów
finansowych został zaprezentowany na przykładzie tzw. definicji rozszerzonych.
Aby uzupełnić teoretyczny obraz celów IR uzyskany dzięki definicjom i aby
zilustrować podejście stosowane w praktyce gospodarczej, można
zaprezentować przykłady określeń IR ze wskazaniem celów sformułowanych przez
spółki giełdowe.
– Głównymi celami relacji inwestorskich są: informowanie
o działalności i wynikach spółki, budowanie wiarygodności
i wpływanie na odpowiednią wycenę spółki[26]. – Głównym zadaniem relacji inwestorskich
jest ustanowienie otwartej platformy komunikacyjnej z inwestorami
i udziałowcami w celu zagwarantowania możliwie jak najłatwiejszego
dostępu do informacji przy przestrzeganiu zasady transparentności[27]. – Najważniejszym celem relacji inwestorskich
jest zapewnienie sprawnej i precyzyjnej komunikacji pomiędzy spółką
a uczestnikami rynku kapitałowego uwzględniającej ich specyficzne
potrzeby[28]. – Głównym celem
komunikacji z inwestorami i analitykami jest utrzymanie ich
zainteresowania akcjami banku oraz potwierdzenie, że spółka działa
w sposób przejrzysty, jest wiarygodna, a także przestrzega praw
inwestorów mniejszościowych, którzy decydują o płynności na giełdzie[29]. – Głównymi celami relacji inwestorskich są:
informowanie o działalności spółki, budowanie wiarygodności, obniżenie
kosztu kapitału, uzyskanie odpowiedniej wyceny spółki i pozyskanie
kapitału przez giełdę[30]. – Działania,
które podejmuje bank w kontaktach z inwestorami, mają przede
wszystkim na celu umożliwienie rynkowi przeprowadzenia rzetelnej oceny sytuacji
finansowej banku, jego pozycji rynkowej oraz skuteczności przyjętego modelu
biznesowego, z uwzględnieniem kondycji finansowej sektora bankowego oraz
sytuacji makroekonomicznej w gospodarce krajowej i na rynkach
międzynarodowych[31]. – Relacje
inwestorskie służą pielęgnowaniu stosunków z rynkiem kapitałowym, aby
wesprzeć realizację celu, jakim jest optymalne finansowanie spółki przez
obniżenie kosztu kapitału własnego i obcego[32]. – Celem relacji inwestorskich jest
informowanie inwestorów w transparentny sposób oraz dostępność dla
inwestorów [33]. – Celem relacji
inwestorskich jest pomoc rynkowi w zrozumieniu naszych wyników[34]. Przegląd definicji IR oraz przykłady celów
IR określonych przez spółki giełdowe uwidoczniły całą gamę możliwych celów,
jakie przyświecają relacjom inwestorskim. Dlatego też zaproponowano dwie
koncepcje ich uporządkowania. Jedna z nich to ujęcie autorskie, określone
jako „harmonia i hierarchia celów IR”, druga zaś eksponuje głównie
hierarchię celów. Przy porządkowaniu
celów IR należy wyróżnić ich trzy główne obszary (rysunek 1.4): • prawny,
• finansowo-ekonomiczny, • komunikacyjny. Z uwagi na współzależność tych obszarów
użyto terminu „harmonia”. Niewątpliwie relacje inwestorskie służą realizacji
kilku celów jednocześnie. Utrzymanie statusu spółki publicznej przez
wypełnianie obowiązków informacyjnych (cel prawny), przekazywanie informacji
(cel komunikacyjny) oraz wzrost wartości spółki (cel finansowy) stanowią spójną
harmonijną całość – wiązkę celów. Innym przykładem współzależności celów
z różnych obszarów może być zdobycie zaufania inwestorów, a w efekcie
dostęp do zdywersyfikowanych i tańszych źródeł kapitału. Na rysunku 1.4. zaproponowano pogrupowanie
celów IR. Podkreślić jednak należy, że nie jest to zamknięty, niezmienny zbiór,
ponieważ cele ewoluują oraz modyfikowana jest ich hierarchia ważności. Cele
relacji inwestorskich mają też swoją hierarchię. Wspomniana wiązka celów: • prawnych (utrzymanie statusu spółki
publicznej),
• finansowo-ekonomicznych (wzrost wartości spółki), • komunikacyjnych (przekaz informacji), jest przykładem nie tylko harmonii celów IR,
ale także wiązki celów głównych. Można traktować je jako cele równoważne lub
próbować uporządkować je ze względu na znaczenie. W przypadku minimalnego
ujęcia relacji inwestorskich, kiedy celem jest tylko wypełnianie podstawowych
obowiązków informacyjnych, a zakres przekazywania informacji służy jedynie
utrzymaniu statusu spółki publicznej, priorytet należy nadać tylko celowi
prawnemu (definicja IR w ujęciu minimalnym). Traci on jednak na znaczeniu
w przypadku zaawansowanych relacji inwestorskich, które mogą mieć ambitne
funkcje finansowo-ekonomiczne i komunikacyjne, a realizacja celu
prawnego jest zaledwie wstępem do osiągnięcia innych rezultatów (definicja IR
w ujęciu rozwiniętym). Powszechnie przyjmuje się, iż celem finalnym
relacji inwestorskich jest wzrost wartości spółki. Nie można jednak umniejszać
celu, jakim jest możliwie szerokie rozpowszechnienie informacji ułatwiające
rzetelną wycenę akcji, a w konsekwencji spółki. Ma to przecież istotne
znaczenie dla pozyskania i utrzymania zaufania inwestorów. Hierarchię celów można wyznaczyć
w każdym z tych obszarów, wyróżniając cele główne oraz cele
o mniejszym znaczeniu. W obszarze celów prawnych celem głównym jest
utrzymanie statusu spółki giełdowej przez wypełnienie obowiązków prawnych
dotyczących udostępniania informacji, a celem o mniejszym znaczeniu
jest unikanie kar za niedopełnienie obowiązków informacyjnych. Podobną
hierarchię można zaproponować w przypadku celów z obszarów
komunikacyjnego oraz finansowo-ekonomicznego. Za główne cele IR w obszarze
finansowo-ekonomicznym mogą być uznane: wzrost wartości spółki, rzetelna wycena
spółki, dostęp do źródeł kapitału (inwestorów), redukcja kosztu pozyskiwanego
kapitału. Inne cele, np. obrona przed wrogim przejęciem lub wspieranie własnych
procesów fuzji i przejęć, mogą okresowo być mniej ważne. Z kolei
w obszarze komunikacji za cele główne można uznać przekazywanie
informacji, pozyskanie zaufania inwestorów, zebranie reakcji zwrotnych od
inwestorów bądź zdobycie ich lojalności. Celem mniejszej rangi będzie dotarcie
do pośrednich odbiorców relacji inwestorskich, jakimi są interesariusze
społeczni. Powyższa hierarchia celów
jest jedynie propozycją. Należy podkreślić, iż ustalanie precyzyjnej hierarchii
celów jest tematem niezwykle dyskusyjnym.
Opisana koncepcja autorska nazwana tu „hierarchią
i harmonią celów IR” pozostawia duży margines elastyczności
w zakresie wyznaczania celów IR i swobodę ich interpretacji.
Koncepcja ta jest modyfikacją prostszego ujęcia celów IR (rysunek 1.5),
w którym hierarchia celów jest bardziej jednoznaczna. Celem głównym jest
w niej wzrost wartości spółki (cel finansowo-ekonomiczny), a cel
pośredni stanowi nawiązanie komunikacji z inwestorami i społecznością
finansową (cel komunikacyjny). Z kolei utrzymanie statusu spółki
publicznej przez wypełnianie obowiązków informacyjnych (cel prawny) jest
zaledwie podstawą osiągnięcia celu pośredniego i w konsekwencji
głównego. W ujęciu tym wszystkie cele o charakterze
finansowo-ekonomicznym, takie jak dostęp do kapitału, obniżenie jego kosztu czy
rzetelna wycena akcji, służą osiągnięciu głównego celu finansowo-ekonomicznego,
jakim jest wzrost wartości spółki. Cele z obszaru komunikacji, takie jak
zdobycie zaufania inwestorów, wykorzystanie pochodzących od nich informacji
zwrotnych czy też kreowanie wizerunku, również składają się na realizację celu
głównego – wzrostu wartości spółki. Podobnie pozycjonowany jest cel prawny.
Wprowadzenie spółki do obrotu publicznego i utrzymanie statusu spółki
publicznej również bowiem przyczyniają się do wzrostu wartości firmy.
Kiedy jednak uwzględni się złożoność IR, niezależnie od
koncepcji uporządkowania ich celów, można zauważyć, iż hierarchia celów IR może
zmieniać się w zależności od okoliczności. Przy próbie wrogiego przejęcia
spółki relacjom inwestorskim należy wyznaczyć zadanie związane z tym
wydarzeniem i nadać mu odpowiednią rangę. Podobnie w przypadku
sytuacji kryzysowych na rynku finansowym. Okoliczności skłaniające do
okresowego przewartościowania celów IR są oczywiście zróżnicowane. Należy ponadto zwrócić uwagę na pewien coraz
ważniejszy aspekt celów IR. O ile cele prawne i finansowo-ekonomiczne
można uznać za konkretne, o tyle cele komunikacyjne łatwo zlekceważyć.
Jest to z pewnością błędne podejście. Ostatni kryzys finansowy pokazał, że
każdy podmiot może zbankrutować i nie istnieją „podmioty zbyt duże, aby upaść”.
Obserwuje się, że o przewadze konkurencyjnej firm decydują w większym
stopniu niż dotychczas tzw. miękkie aspekty, takie jak zaufanie
i lojalność inwestorów, etyka biznesu, zarządzanie zasobami ludzkimi,
zarządzanie wiedzą. Na zakończenie
opisu celów relacji inwestorskich można dodać, iż mają one charakter nie tylko
tematyczny – finansowo-ekonomiczny, prawny czy komunikacyjny. Cele te,
niezależnie od ich treści, można rozpatrywać w ujęciu strategicznym
i operacyjnym z uwzględnieniem horyzontu czasowego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.